DOSTOYEVSKİ

Moskova’da dünyaya gelmiştir. Kardeşi Mihail ile yatılı okula verilmiştir. Buradaki Rus dili hocası onun gelişiminde büyük rol oynamıştır. Bu unutulmaz okul yıllarının hatıraları sonraları onun eserlerine yansımıştır.

                Puşkin ve annesinin ölümü aynı zamana denk gelmiştir. Bu iki ölümün aynı anda oluşu onu çok kötü etkilemiştir. Okul yıllarında iken etrafında bir edebî ortam oluşmaya başlar ve ilk olarak burada kardeşi Mihail ile birlikte tertip ettikleri edebî gecede, kaleme aldığı 2 tiyatro oyunundan bölümler sunar. Dostoyevski;

Şiller, Puşkin ve Gogol’dan etkilenmiştir. Örneğin; Dostoyevski’nin “Fakir İnsanlar” isimli bir romanı vardır. Bu romanda büyük ölçüde Puşkin’in “ İstasyon Bekçisi”, Gogol’un ise “Kaput” isimli eserinden etkilenmiştir. Bu Fakir İnsanlar romanında Çar’dan tutup,sokak insanlarına , fakir insanlara kadar tipler yaratmıştır.

                “İkili” isimli eserinde ise ilk kez insan şuurunda bölünmenin, ikileşmenin psikolojik analizini vermiştir. Eserleri arasında “Cenap Proxorçin Hikayesi,  Sahibe Provesti, Zayıf Yürek, Beyaz Geceler” isimli romanları da var.

                Bir sürenin ardından Dostoyevski, çarlık rejimine karşı hareketlerinden ötürü tutuklanıyor ve beraberindeki arkadaşlarıyla birlikte ölüm cezasına çarptırılıyor; ancak Çar I. Nikolay ‘ın kararı ile cezası 4 yıllık kürek cezasına çevriliyor. Bir sürenin ardından bir dostu Dostoyevski’ye İncil bağışlıyor ve Dostoyevski İncil’i ölümünün sonuna kadar yanından ayırmıyor. Bunlarla beraber Dostoyevski’nin orduda askerlik yapması isteniyor. Orduda Subaylık rütbesine erişiyor. Bunun ardından ise Dostoyevski’nin soyluluk ünvânı kendisine iade edilir ve eserlerinin ise yayınlanmasına müsaade edilir.

                Dostoyevski, dul bir kadın olan İsayeva ile evlenir. Ancak evlenmeye razı olmadan önce İsayeva, Dostoyevski’yi bunalıma sokmuştur.

                Dostoyevski, sağlığının kötüye gitmesi üzerine ordudan ayrılmak ister ve Petersburg ve Moskova’ya gitmeme koşulu ile isteği kabul edilir.  Bir sürenin ardından ise St. Petersburg’ta da yaşamasına müsaade edilir.  Burada eski edebî faaliyetlerini sürdürmeye devam eder. Kendi biyografisinden de kesitler sunan “ Alçaltılmış ve Tahkir Olunmuşlar”  eserini yazar.

                Dostoyevski, ikinci kez yurt dışına çıkışı ile Anna Suslova ile tanışır. Bu kadınla olan dramatik ilişkisi onun Oyuncu  ve  Budala  eserlerine yansımıştır.

                Karısı ve kardeşini kaybeder.  Bunun ardından kardeşinin yayın yönetmenliğini yapmış olduğu “ Devir” dergisini devam ettirmek istese de  kredi çekerek çokça borçlanır ve ömrünün sonlarına kadar bu borcu öder.

                Dostoyevski, General Korvin ailesine misafir olur. Bu misafirlik ise bir aşk macerası ile sonuçlanmıştır.  Dostoyevski, General’in büyük kızına aşık olmuştur.** Bunun ardından Dostoyevski, kendisine büyük şöhret getirecek olan “Suç ve Ceza” eserini yazmaya başlar.

                Romanda bir suçun psikolojik çatışması verilir. Romanda St. Petersburg ve burada onun akıp giden hareketli dünyası başarılı bir şekilde verilmiştir.

Oyuncu :  Bu eserde Batı Avrupa gezisinde başından geçenlere değinir. Burada kendisini Avrupalı gibi davranmaya zorlayan; ancak bunun üstesinden pek de gelemeyen  Rus mültecisinin hayatını ve maceralarını anlatıyor. Eserin asıl kahramanı ise bir şairdir; ancak bu şair kendi yazdıklarından kendisi utanan biridir.

Şeytan: Bu eseri gerçek olaylardan yola çıkarak psikolojik ve felsefi bir eser ortaya koymuştur. Gizli terör örgütlerinin yaptıklarını romanın merkezine oturtmuştur.

Yazarın Günlüğü: Siyasî makalelerini, edebî anılarını, yurt dışı gezileriyle ilgili hatıralarını içerir.

Karamazov Kardeşler: Dostoyevski, “ Sade bir ailenin tarihi değil, çağdaş Rus aydınlarının, bizim çağdaş gerçekliğimizin genelleştirilmiş tasviridir.” ifadesini  kullanır. Bu eserin 2. kısmını  yazmak ister; ancak buna ömrü yetmez ve ölür.

                Dostoyevski, 2 kez evlenmiştir. İlk kızı Sofya oldukça kısa yaşar, ansızın ölür. Ardından bir kızı daha olur. Sonraları ise bir oğlu olur; ancak o da babası gibi sara hastasıdır. Bu sebeple genç yaşta o da ölür.