Nikolay Vasilyeviç GOGOL
Orta
halli toprak sahibi bir ailede 1809
yılında dünyaya gelir. Henüz küçük yaşlarda iken dahi iğneleyici dili, bir
dergide yayınlanan şiirleri ve mizahi yönüyle dikkat çeken biridir.
·
Kısa sürenin ardından ise memur olmak ümidiyle St.
Petersburg’a geliyor.
o Ama adamı
olmadığı ve parası bittiğinden St. Petersburg’taki bu hayal gerçekleşmez!
o Bunun
üzerine oyuncu olmak ister. Ama oyunculuk sınavını kazanamaz.
o Duygusal bir
kır şiiri yazar bunu kendi imkanları ile yayınlatır. Amacı bu sayede meşhur
olmaktır. Ama yine olmaz! O da kızar ve
bu şiirin tüm kopyalarını yakar.
o ABD’ye
gitmek orada şansını denemek ister; lakin gide gide Almanya’ya gider. Burada da
gezer dolaşır ve yine parası biter.
o Tekrar St.
Petersburg’a döner. Nihayetinde burada küçük de olsa bir memuriyet bulmayı
başarır.
·
Bu sıralarda yine dergilere yazılarını yollamaktaydı.
Bu yazılarında çoğunlukla çocukluk anılarına sığınmaktaydı. Daha
sonraları ise 8 öyküden oluşan 2 ciltlik “ Dikansa
Yakınında Bir Çiftlikte Akşam Toplantıları” isimli eserini yayımladı.
o Bu eseri
Ukraynaca sözcük ve deyişlere yer vermesi, halk kültürünü yansıtması,
alışılmışın dışında bir anlatıma sahip olma gibi özellikleri ile dikkatçekmeyibaşardı. ** Öyle ki
eleştirmen Belinsky ve Jukovski’nin dahi...
·
Petersburg
Üniversitesine ortaçağ tarihi dersleri
vermek üzere atandı; ama o kendisini bu iş için yeterli görmeyerek 1 yıl sonra
bu işten ayrıldı.
·
Ünlü yazar Puşkin ile olan ilişkisi onun için çok
önemliydi öyle ki Gogol’a ünlü iki eseri olan “Ölü Canlar” ve “Müfettiş” eserinin
taslağını Puşkin vermişti.
Müfettiş: Bu eserinde çar I. Nikolay
döneminin yozlaşmasını alaycı bir dille ele alır. Şık giyimli bir gevezeyi
müfettiş sanan taşralı memurlar, onun idaredeki aksaklıkları görmezden gelmesi
için bir güzel ziyafet çekerler. Sahte müfettiş yiyip içip ayrıldıktan sonra
ise gerçek müfettiş gelir ve herkes bu duruma şaşa kalır.** Bu oyunun
sahnelenmesinin ardından yönetimle başı belaya girmez; ama dönemin gerici basın
ve bürokrasisinden ötürü Rusya’dan ayrılmak zorunda kalır. İtalya’da geçirdiği
süre boyunca ünlü Ölü Canlar eserinin büyük bölümünü yazdı.
Ölü Canlar: Romanın baş kahramanı Çiçikov pek çok kez servetini yitirmiş
biridir. Niyeti ise yine kısa yoldan parayı bulmaktır. Bu sebeple taşrada yeni
ölmüş; ancak kayıtlara henüz öldükleri işlenmemiş olan ölü canları toplayıp bir
bankaya rehine koyarak bu sayede zengin olmak planındadır. Çiçikov, pek çok
toprak sahibi kimse ile görüşür ve sanki hayvan satın alır gibi pazarlık
ederler.
o Ölü Canlar
eserinin hem meşhur oluşundan hem de Puşkin’in ölmesiyle bir nevi meydanın
kendisine kalmasından ötürü Gogol daha da ünlü hale gelir ve kendini bir nevi
Rus toplumunun kurtarıcısı olarak görmeye başlar. Bu nedenledir ki Ölü Canlar
eserini, tıpkı İlahi Komedya gibi seri şeklinde sürdürmeyi, mizah ile halkı
iyiye sevk etmeyi amaçlar. ** Ama bu
fikri hiç de iyi sonuçlanmaz!
Petersburg Öyküleri: Ne bu
dünyaya uyum sağlayabilen ne de bu dünyadan kaçabilen, bu sebepten ötürü de
hayatın bayağılığını sergilemeye çalışan bir romantiğin sıkılgan gerçekliğini
görmekteyiz. Kısaca konusu: “ Büyüklük kuruntusu ile kendini avutmaya çalışan ,
fakat sıkıcı bir işi olan bir memurun en sonunda tımarhaneye kapatılışını
anlatır. ** Burada küçük adamın edebiyata konu edilmesi önemli bir husustur.
Bir süre
sonra fikirlerini istediği şekilde ifade edebileceği kanısına kapılan yazar “Dostlarımla Yazışmalarımdan Seçmeler” i
yayımladı.
§
Bunun üzerine Belinsky,Gogol’u “ Kamçı, cehalet ve en koyu
baskının savunucusu” şeklinde ağır biçimde eleştirir. Bununla beraber
dört bi yandan ağır eleştiriler gelmeye devam eder.
§
Yazar ise bu durumu ben Tanrı’nın gözünden düştüm
diyerek yorumlar. Öyle ki kutsal toprakları ( Filistin’i) ziyaret eder.
Moskova’ya dönünce ise bağnaz bir rahiple yakınlığı olur. Hatta Ölü Canlar’ın
2. Bölümünü tamamladığı halde bu rahibin emriyle yakar.
§
** 10 gün sonra da yarı çılgın halde ölür.
0 yorum:
Yorum Gönder